Kto może domagać się zachowku?

 

Instytucja zachowku ma na celu ochronę interesów majątkowych najbliższych członków rodziny spadkodawcy, lecz kogo dokładnie ustawodawca objął tą ochroną? Kto jest więc uprawniony do żądania zapłaty zachowku?

Krąg osób uprawnionych do zachowku uregulowany został w przepisie art. 991 Kodeksu cywilnego (dalej „k.c.”). Zgodnie z powyższym przepisem zachowek przysługuje:

1. zstępnym spadkodawcy,

2. małżonkowi spadkodawcy,

3. rodzicom spadkodawcy.

Jednakże, wyżej wskazanym osobom przysługuje prawo żądania zapłaty zachowku, tylko o ile byliby oni powołani do spadku na podstawie dziedziczenia ustawowego.

Katalog uprawnionych z art. 991 k.c. ma charakter zamknięty, a więc nikt spoza wymienionych powyżej osób nie jest uprawniony do zachowku.

 

Przykład:

Pan Jan Kowalski zgłosił się do naszej Kancelarii z pytaniem czy może żądać zachowku będąc bratem spadkodawcy?

Odpowiedź: Niestety Pan Jan Kowalski nie jest uprawniony do żądania zachowku, gdyż rodzeństwo nie zostało wskazane w kręgu uprawnionych do zachowku z art. 991 k.c. Tak samo zachowku nie może żądać na przykład dziadek czy babcia spadkodawcy.

 

Również Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że „w kręgu uprawnionych do zachowku pozostają tylko rodzice, małżonek, zstępni spadkodawcy a nie pozostaje rodzeństwo.” (zob. np.: Wyrok SN z 3.12.2020 r., I NSNc 34/20, LEX nr 3088847.)

 

 

 

Autor: Zuzanna Wolak